Prof. Dr. Selim YAZICI

Personal Website

Liderlik

Kaptanlar ve İş Hayatı

Kaptanlar ve iş hayatı 
Sezgin SEZER

Yöneticilik, liderlik, vizyon, hedef, zorlu koşullar, mücadele, ekip çalışması, rol paylaşımı, karar verme, sonuç odaklılık, ileri görüşlülük, stres toleransı, motivasyon gibi aklınıza gelebilecek onlarca konuyla ilgili bir yazı yazmam gerekse mutlak surette gemi ve kaptan kavramlarını kullanırım.

 

Aklınıza gelebilecek her türlü kavramı içinde barındıran bu iki sihirli sözcük kocaman bir kitabın anlatabileceğinden daha fazla şey anlatır. Birçok özlü sözde de bu kavramlar kullanılır:

• Hedefi olmayan gemiye hiçbir rüzgar yardım etmez.
• Kaptanın ustalığı deniz durgunken anlaşılmaz.
• Hırs bir teknenin yelkenlerini şişiren rüzgara benzer. Fazlası tekneyi batırır azı tekneyi olduğu yerde saydırır.
• Kaptanı usta olmayan gemiye her rüzgar kötüdür.
• Usta kaptanlar maharetlerini ve saygınlıklarını, atlatmış oldukları fırtınalarla elde etmişlerdir.
• Sakin bir denizde herkes kaptan kesilir.

Gemi dendiğinde aklıma önce ROTA kelimesi gelir. Çünkü bir gemi yola mutlaka varış noktası belli olmak üzere çıkar. Güzergah bellidir. En kısa ama en emniyetli yoldan gidilir. Hava durumu sürekli takip edilir, an gelir beklenmeyen fırtınalar çıkar. İşte bu esnada geminin gücünden çok kaptanın deneyimi devreye girer. Gerçi bu durum bütün taşıtlarda böyle değil midir? Uçak, otobüs, dolmuş…

Ve biz bu araçları kullananlara ne deriz? KAPTAN!

Birkaç ay önce KAPTAN olmak üzerine süper bir yazı yazmıştım. Kaptanın yüreğinden, etik değerlerinden, vizyonundan, iç temizliğinden bahsetmiştim. İlaveten yazımda KAPTAN olamamaktan da izler vardı. Hâlâ yazımın tadı damağımda iken Capital dergisinin Ağustos sayısında çok sevdiğim işadamımız Sn. Akın Öngör’ün Kaptan ve Kaptanlık üzerine yazdığı yazıyı keyifle okudum.

Yazıda temel olarak ehliyet, liderlik, güvenlik,sağlamlık ve risk yönetiminden bahsediyor, kaptanlık ehliyetine sahip biri olarak denizleri, denizciliği ve kaptanlığı özetliyordu.

Yine eğitimlerinden müthiş keyif aldığım sevgili Mehmet Kocabaş her yıl yaz aylarında Teknede Takım Çalışması başlığı altında çok özel, butik ve sınırlı sayıda bir eğitim yapıyor. “Neden Tekne?” sorusuna şu yanıtı veriyor: “Takım olmak ne demek, ancak teknede öğrenilir. Herkesin bir rolü vardır ve herkes üzerine düşeni mutlaka yapmalıdır yoksa ufacık yerde ciddi kaos olur. Hava durumunu ne kadar takip etseniz de her an havanın size sürpriz yapma olasılığı vardır. Temkinli olmalı, riski planlı almalı, hızlı karar vermeli ve atak olmalısınız.”

Kaptan kavramının bir diğer anlamlı kullanımı takım sporlarındadır. Kimler kaptan olarak seçilir ve kaptanın görevi nedir? 

Öncelikle kaptan gerek özel yaşantısı gerekse sporcu kimliğiyle örnek biri olmalıdır. Takım üzerinde hissedilir bir otorite sağlamalı ancak bu otoritenin temeli saygı, sevgi ve güven üzerine kurulmuş olmalıdır. En zor anlarda takımı hemen toparlamalı, motive etmeli, desteklemeli, sözleriyle güven aşılamalıdır.

Kaptan bütün takım arkadaşlarının olumlu ve olumsuz yanlarını, kimi nasıl motive edeceğini ve takım içinde uyumlu birlikteliğin nasıl kurulup devam ettirileceğini bilmelidir.

Çok açıktır ki birçoğumuzun havada yerden yüzlerce kilometre yüksekteyken yani güvene en çok ihtiyaç duyduğumuz anda yapılan “Kaptanınız konuşuyor…” sözcükleriyle başlayan anons KAPTAN kelimesine en yoğun vurguyu yapmaktadır.

Gemiyi en son kaptan terk eder cümlesi de son derece manidardır. Önce kadınlar ve çocuklar anonsu aslında zayıf olanı koruma ve kollama ve bu durumda olanlara öncelik vermenin göstergesidir. Filmlerde görmeye alışık olduğumuz bir sahnedir kaptanın mücadelesi… Gemiyle öylesine bütünleştir ki kaptan sanki ondan bir parça olmuştur. Aidiyet duygusu, sorumluluk duygusu, yönlendirme ve liderlik bu olsa gerek…

Şirketlerde de kaptanlık görevini üstlenmiş ve bunu açık yüreği, üretkenliği, vizyonu, ekip çalışmasına inancı, zor zamanlardaki irade gücü ile fevkalade yapan KAPTANLAR vardır.

KAPTAN demek aslında yönü belirlemek, her koşula rağmen çizilen rotada ilerlemeyi sağlamak, güvenle ekibi peşinden sürüklemek, kontrollü risk almak, açık olmak, vizyoner olmak, ileriyi görmek yani LİDER olmak demek. 

Bu inancı taşıyan bütün kaptanların YOLU AÇIK OLSUN…

Kaynak: Sezgin SEZER, HürriyetİK,  http://isyasami.yenibiris.com/Default.aspx?pageID=238&srch=yelken&nID=70123