Bireysel çalışma mı takım çalışması mı?

Takımı ortak hedefe ulaştırmak, takım üyelerinin liderlik özelliklerini geliştirmek amacıyla takım koçluğu yapan ve bu konuda eğitimler veren Çağlar Çabuk “Hep sadece yöneticilere eğitim veriliyor, ekipteki diğer kişiler bundan şikayetçi oluyor. Takımın ortak hedeflere ulaşması için herkes eğitim almalı” diyor.

◊ Takım koçluğu ihtiyacı nasıl ortaya çıktı?

Yöneticilerle birebir çalışırkenşunu fark ettim; yöneticinin gelişim alanında diyelim ki ekip yönetimi, planlama, önceliklendirme gibi konular var, yönetici sadece kendisi eğitim alıyor ama döndüğünde bu bildiklerini yüzde 100 oranında ekibine yansıtamıyor. Çünkü takım bir yandan eksik kalıyor. Yine firmalarda eğitim çalışması yaparken mentorluk eğitimi verirken çokça duyduğum bir cümle de şu; “Yöneticilerimizin hepsi koçluk alıyor, bizimle kimse ilgilenmiyor.” Bu benim hep fark ettiğim, ihtiyacını hissettiğim birşeydi. Şöyle bir örnek verebilirim size, aile çocuğunu bir sorundan ötürü psikoloğa götürüyor ama anne baba psikologla hiç görüşmüyor, dolayısıyla çocuğun evle ilgili sorunları devam ediyor. Nasıl anne babayı psikolog çağırıyorsa, takımın da bu konuda desteklenmesi halinde takım da ortak hedeflere, ortak değerlere inanır hale geliyor.

◊ İyi bir takım nasıl oluşturulur?

Takımın hangi amaçla kurulduğu çok önemli. Bir proje ekibi hayal edelim. Proje ekibi bir dönem birlikte çalışacak ve her biri farklı uzmanlıktan geliyor, yatay bir hiyerarşik model var. Takımı oluştururken herkesin yapabileceği en yüksek katmadeğerin ne olacağı hesaplanıp konulmalı. Süreci çok inceleyen biri de o takıma farklı bir değer katacak, hedefler koyan ve sürekli zamanı kontrol eden ayrıntılı planlamalar yapan biri de farklı değer katacak, dengeleri sağlayacak.

◊ Ekiplerin başarısız olmasında en büyük etkenler neler?

Bir kere en genel sorun insanların takımı kurarken hale etkisine kapılması. Onun bir özelliğinden mesela bitirdiği okuldan, eğitiminden etkilenmesi, yeteneğinden ve kapasitesinden ziyade onun kimliğini oluşturan başka şeylerden etkilenmesi durumu. Bu şekilde kurulan bir takım sinerjisi ortaya çıkmayan, birbirine ihtiyaç duymayan, empati kurmayan, iletişim becerisi gelişmeyen bir takım oluyor. En büyük hatalardan biri birbirine benzeyen yapıları biraya getirmek.

◊ Takımı bitiren şeyler neler?

Birbirinin arkasından konuşma, dedikodu yapma takımı bitiren şeyler. Takımdaki kara delikler bireyselliğin öne çıkması, aslında görüşü kabul etmediği halde sahte bir şekilde görüşe onay verme, yönetimin takımı desteklememesi ve takımdaki devir hızı.

◊ Hep iyi bir takım olmaktan, takım ruhundan bahsediliyor, bireysel olmak da zaman zaman iyi değil midir? Kişi bireysel çalıştığında daha iyi sonuçlar çıkarıyorsa?

Bir dönem, kişi bireysel çalışmada başarılıysa, bırakın bireysel çalışmada kalsın denirdi. Bireysel becerilerini tek başına kullanabiliyorsa kullanmalı. O kişiye çalışma alanı yaratırken kişinin bu özelliğini dikkate almak gerekiyor. Bazı kişiler bireysel çalışmaya yatkındır ve takımda enerjisi azalır. Mesela raporlama yapan bir kişinin odaklanma becerisine sahip olması lazım, şimdi böyle bir kişiyi takımın üyesi diye gürültülü bir ortamda çalıştıramayız. Koşulların da takım üyesinin performansına göre düzenlenmesi gerekir.

◊ Takımda çalışanla çalışmayan da ayrışamayabilir, başarılı takım üyelerinin arkasına saklanan tembel çalışanlar için neler yapılabilir?

Kişilerin takım içinde bireysel olarak üretebilecekleri performansın daha azını ortaya koyduklarına dair bir teori var. Doğruluk payı olabilir, insan faktörü bu, çalışan birisinin arkasına saklanıp onun dalgasından faydalanılabilir. O zaman iş dağılımı doğru yapılmalı, daha azimli ve çalışkan diye kişilere daha fazla iş verilmemeli. Tam tersi bir teori var; uçan kazlar modeli. Kazların uçuşu V şeklinde, orada tam bir sinerji var, birlikte çalışma kültürünün takıma kattığı bir sinerji. Kazın yarattığı hava akımı ile diğer kazlar hedefe çok daha kısa sürede varıyor. İyi planlanmış, görevlerin çok netleştirildiği bir takımda çok iyi bir kontrol mekanizmasının olduğu takımda sinerji ile çok daha hızlı hareket etmek mümkün.

◊ Takımın iyi çalışması için liderin dikkat edebileceği şeyler neler?

Bir kere barış kültürünün olması lazım. Ben mobbing konusunda da çalışıyorum, departman içindeki çatışmalar liderin yetersizliğinden, bakış açısından, adam sendeciliğinden de olabiliyor. O nedenle takım liderinin yetersizliği çatışmaların çıkmasına çok sebep veriyor.

 

Kaynak: Burcu ÖZÇELİK, HürriyetİK, http://isyasami.yenibiris.com/Default.aspx?pageID=238&srch=takım%20çalışması&nID=72025